Γραφείο Υγείας, Υγιεινής και Ασφάλειας Εργαζομένων

Το σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο Coronavirus-2 (SARS-CoV-2) είναι το όνομα που δόθηκε στον πρωτογενή κορωναϊό του 2019.
Το SARS-CoV-2 είναι ένα νέο στέλεχος του κορωναϊού που δεν έχει εντοπιστεί προηγουμένως στον άνθρωπο.
Το COVID-19 είναι το όνομα που δόθηκε στην ασθένεια που σχετίζεται με τον ιό.

Οι κορωναϊοί είναι ιοί που κυκλοφορούν κυρίως μεταξύ των ζώων. Για κάποιους από αυτούς είναι γνωστό ότι μολύνουν τους ανθρώπους.
Οι νυχτερίδες θεωρούνται ως φυσικοί ξενιστές αυτών των ιών, αλλά και πολλά άλλα είδη ζώων είναι επίσης γνωστά ως ξενιστές. Για παράδειγμα, ο κορωναϊός MERS-CoV μεταδίδεται στον άνθρωπο από καμήλες και το SARS-CoV-1 μεταδίδεται στους ανθρώπους από τις γάτες civet.

Ο νέος κορωναϊός που ανιχνεύτηκε στην Κίνα (SARS-CoV-2) σχετίζεται γενετικά με τον ιό SARS-CoV-1. Ο SARS-CoV-1 προέκυψε στο τέλος του 2002 στην Κίνα. Διαπιστώθηκαν περισσότερα από 8000 κρούσματα σε 33 χώρες σε περίοδο οκτώ (8) μηνών. Περίπου ένας στους δέκα από τους ανθρώπους που προσβλήθηκαν από τον SARS-CoV-1 κατέληξαν.
Η σημερινή εστία COVID-19 προκάλεσε περίπου 7000 επιβεβαιωμένα κρούσματα στην Κίνα κατά το πρώτο μήνα μετά τις αρχικές αναφορές (Ιανουάριος 2020), ενώ άλλες 80.000 περιπτώσεις αναφέρθηκαν παγκοσμίως το δεύτερο μήνα (Φεβρουάριος 2020). Από αυτές τις πρώτες 87.000 περιπτώσεις, περίπου 3.000 κατέληξαν (3,4%).
Οι ιοί που προκαλούν το COVID-19 και την εποχική γρίπη μεταδίδονται από άτομο σε άτομο και μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα. Παρόλα αυτά, οι δύο ιοί είναι πολύ διαφορετικοί και δεν συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο.

Υπάρχει η εκτίμηση (ECDC) ότι κάθε χρόνο στην ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν, υπάρχουν μεταξύ 15000 και 75000 πρόωροι θάνατοι λόγω αιτιών που συνδέονται με την εποχική γρίπη. Αυτό είναι περίπου 1 στους 1.000 ανθρώπους που έχουν μολυνθεί. Συγκριτικά, το τρέχον ποσοστό θνησιμότητας για το COVID-19 είναι 20-30 ανά 1.000 άτομα.
Παρά το σχετικά χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας για την εποχική γρίπη, πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν από την ασθένεια λόγω του μεγάλου αριθμού ατόμων που τη συνάπτουν κάθε χρόνο. Η ανησυχία σχετικά με το COVID-19 είναι ότι, σε αντίθεση με τη γρίπη, δεν υπάρχει εμβόλιο και καμία ειδική θεραπεία για την ασθένεια. Φαίνεται επίσης ότι είναι τόσο μεταδοτική όσο η γρίπη, αν όχι περισσότερο. Δεδομένου ότι είναι ένας νέος ιός, κανείς δεν έχει προηγούμενη ανοσία, η οποία θεωρητικά σημαίνει ότι ολόκληρος ο ανθρώπινος πληθυσμός είναι δυνητικά ευαίσθητος στη μόλυνση COVID-19.

Ο νέος κορωνοϊός δεν έχει σχέση με άλλα στελέχη κορωνοϊού (πχ 229E, NL63, OC43, HKU1) που απομονώνονται στον άνθρωπο και προκαλούν ήπια συμπτωματολογία όπως το κοινό κρυολόγημα.

Τα πρώτα ευρήματα δείχνουν ότι το ποσοστό θνησιμότητας για το COVID-19 είναι 20-30 ανά χιλιάδες άτομα (2-3%). Το ποσοστό αυτό σημαντικά μικρότερο από το αντίστοιχο του SARS του 2003 (περίπου 10%). Ωστόσο, είναι πολύ υψηλότερο από το ποσοστό θνησιμότητας της εποχικής γρίπης.

Ενώ αρχικά η μετάδοση ήταν από τα ζώα στον άνθρωπο, στη συνέχεια παρατηρήθηκε μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δεν υπάρχουν αρκετές επιδημιολογικές πληροφορίες αυτήν τη στιγμή για να προσδιοριστεί πόσο εύκολα και βιώσιμα διαδίδεται ο ιός μεταξύ των ανθρώπων, αλλά εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο ένα μολυσμένο άτομο θα μολύνει μεταξύ δύο και τριών άλλων. Ο ιός φαίνεται να μεταδίδεται κυρίως μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων που φτάνουν στους ανθρώπους, από άλλους ανθρώπους, όταν βήχουν ή εκπνέουν. Ο ιός μπορεί επίσης να επιβιώσει για αρκετές ώρες σε επιφάνειες όπως τραπέζια και λαβές θυρών.

Η περίοδος επώασης για το COVID-19 (δηλ. ο χρόνος μεταξύ της έκθεσης στον ιό και η εμφάνιση των συμπτωμάτων) εκτιμάται σήμερα ότι είναι μεταξύ 2 και 14 ημερών. Σε αυτό το στάδιο, γνωρίζουμε ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί όταν οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί παρουσιάζουν συμπτώματα παρόμοια με γρίπη, όπως βήχα. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η μετάδοση μπορεί να συμβεί από ένα μολυσμένο άτομο χωρίς συμπτώματα. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν αβεβαιότητες σχετικά με την επίδραση της μετάδοσης από μη συμπτωματικά άτομα στην επιδημία.

Ο ιός μπορεί να προκαλέσει ήπια συμπτώματα παρόμοια με της γρίπης, όπως: Πυρετό, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, μυϊκούς πόνους, κόπωση.
Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις αναπτύσσεται σοβαρή πνευμονία, Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας (ARDS), σήψη και σηπτικό σοκ που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.

Γενικά, οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα (πχ υπέρταση, διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, χρόνιες αναπνευστικές ασθένειες και καρκίνος) θεωρούνται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρά συμπτώματα.

Η ασθένεια στα παιδιά φαίνεται να είναι σχετικά σπάνια και ήπια. Μια μεγάλη μελέτη από την Κίνα έδειξε ότι πάνω από το 2% των περιπτώσεων ήταν κάτω των 18 ετών. Από αυτά, λιγότερο από 3% εμφάνισαν σοβαρή ή κρίσιμη ασθένεια.
Υπάρχουν περιορισμένα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τη σοβαρότητα της νόσου σε έγκυες γυναίκες μετά τη μόλυνση με COVID-19. Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι η σοβαρότητα της νόσου μεταξύ των εγκύων είναι παρόμοια με εκείνη των μη εγκύων ενηλίκων.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για αυτή την ασθένεια. Γι αυτό αντιμετωπίζονται τα κλινικά συμπτώματα (πχ πυρετός, δύσπνοια) των ασθενών. Η υποστηρικτική φροντίδα (πχ διαχείριση υγρών, οξυγονοθεραπεία κλπ) μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για ασθενείς με συμπτώματα.

Εάν κάποιος αισθάνεται αδιαθεσία και έχει συμπτώματα COVID-19 (πυρετό, βήχα, δύσπνοια, μυϊκούς πόνους ή κόπωση) συνιστάται να επικοινωνήσει με το γιατρό του ή/και τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΕΟΔΥ στο 1135, ΙΣΑ στο 2142142000). Οι εργαζόμενοι του Κέντρου μπορούν να επικοινωνούν με το Γραφεία ΥΥΑΕ στο 3023, ή τον Τεχνικό Ασφαλείας στο 6949042222.
Εάν διαπιστωθεί πως υπάρχει ανάγκη για εργαστηριακό έλεγχο, θα υπάρξει ενημέρωση για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί.

Ο ιός εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω των ματιών, της μύτης και του στόματος. Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να μην αγγίζετε το πρόσωπό σας με άπλυτα χέρια.
Πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα ή καθαρίζετε τα χέρια σας με διαλύματα, gel ή μαντηλάκια που έχουν ως βάση το οινόπνευμα.
Συνιστάται επίσης η παραμονή σε απόσταση δύο (2) μέτρων τουλάχιστον από άτομα που έχουν μολυνθεί με COVID-19 και παρουσιάζουν συμπτώματα, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης από σταγονίδια αναπνευστικού.

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας και αναφέρετε ότι έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που έχει COVID-19. Οι εργαζόμενοι του Κέντρου μπορούν να επικοινωνούν με το Γραφείο ΥΥΑΕ στο 3023, ή τον Τεχνικό Ασφαλείας στο 6949042222.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μάσκες προσώπου εμποδίζουν αποτελεσματικά τη μόλυνση από τον ιό. Εάν κάποιος είναι μολυσμένος, η χρήση χειρουργικής μάσκας προσώπου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης άλλων ανθρώπων. Προσοχή, στην πραγματικότητα, η χρήση μάσκας προσώπου είναι πιθανό να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης, λόγω ψευδούς αίσθησης ασφάλειας και αυξημένης επαφής των χεριών με το πρόσωπο.

Σήμερα δεν υπάρχουν εμβόλια κατά ανθρώπινων κορωναϊών, συμπεριλαμβανομένου του ιού που προκαλεί το COVID-19. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι πολύ σημαντικό να προληφθεί η μόλυνση και να περιοριστεί η περαιτέρω εξάπλωση του ιού.
Η ανάπτυξη εμβολίων απαιτεί χρόνο. Αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες εργάζονται σε υποψήφιους εμβολιασμούς. Ωστόσο, θα χρειαστούν μήνες ή χρόνια για να χρησιμοποιηθεί ευρέως οποιοδήποτε εμβόλιο, καθώς χρειάζεται να υποβληθεί σε εκτεταμένες δοκιμές για τον προσδιορισμό της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητάς του.

Η γρίπη και ο ιός που προκαλεί το COVID-19 είναι δύο πολύ διαφορετικοί ιοί και το εποχικό εμβόλιο της γρίπης δεν προστατεύει από το COVID-19.

Δυστυχώς, δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί πώς θα εξελιχθεί και πόσο θα διαρκέσει αυτή η επιδημία. Έχουμε να κάνουμε με έναν νέο ιό και συνεπώς εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα. Για παράδειγμα, δεν είναι γνωστό εάν η μετάδοση εντός της ΕΕ / ΕΟΧ θα μειωθεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του βόρειου ημισφαιρίου, όπως παρατηρείται για την εποχική γρίπη.

Δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε τη διάρκεια της επιδημίας και πώς αυτή θα εξελιχθεί. Πρόκειται για ένα νέο παθογόνο, για το οποίο η γνώση μας είναι ακόμα περιορισμένη. Για παράδειγμα είναι άγνωστο εάν θα περιοριστεί η μετάδοση στην κοινότητα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όπως αυτό παρατηρείται στην εποχική γρίπη.